Pewność siebie lub jej brak wpływa na jakość codziennego życia psa, jego relacje z innymi psami, ludźmi, opiekunem, a nawet na powstawanie problemów takich jak lękliwość czy agresja.

Bardzo często opiekunowie nie są świadomi, że ich psom brakuje pewności siebie i powielają stereotypy o tym, jak to małe psy są szczekliwe, inne chcą dominować, a jeszcze inne mają po prostu uległy charakter. Brak zrozumienia swojego psa powoduje, że jako opiekun nie możesz odpowiednio reagować i wspierać swojego psa, a to może tylko zepsuć Waszą relację i spowodować powstanie innych problemów behawioralnych.

Czym jest pewność siebie

Pewność siebie charakteryzuje się takim dystansem, który pozwala psu wejść w interakcje na niskich emocjach. Oznacza to, że pies daje sobie czas na zebranie informacji np. o drugim psie i na tej podstawie dobiera odpowiednią reakcję i podejmuje decyzję o wejściu (lub nie) w daną interakcję. Pewność siebie psa jest bardzo silnie związana z dystresem (stresem negatywnym), wpływa na aktywność mózgu, na to czy pies jest w stanie włączyć jego lewą półkulę odpowiedzialną za zebranie i przetworzenie informacji. Jeżeli poziom stresu jest w psie bardzo wysoki nie będzie on w stanie analizować docierających do niego bodźców.

Czym charakteryzują się psy pewne siebie

• są spokojne i wyważone w kontaktach z innymi psami,
• mają rozluźnione ciało,
• posiadają strategie i narzędzia radzenia sobie w nowych sytuacjach,
• potrafią wyznaczyć granice w sposób dostosowany do sytuacji,
• ceniają intencje innego psa i potrafią obniżać jego napięcie,
• potrafią wyciszyć same siebie,
• dobierają reakcje i działanie do danej sytuacji,
• unikają agresji i wchodzenia w konflikty.

Czym charakteryzują się psy niepewne siebie

• przejawiają zachowania agresywne, np. oszczekiwanie innego psa,
• w kontakcie z innymi psami mają napięte, usztywnione ciało,
• próbują kontrolować innego psa, np. zabiegając mu drogę,
• próbują podporządkować sobie innego psa, np. kładąc mu głowę na karku,
• szybko i intensywnie podbiegają do innych osobników,
• są nadmiernie pobudzone w kontakcie z innymi psami.

Jak budować pewność siebie u psa

Mam nadzieję, że teraz wiesz czy odpowiednio interpretowałeś/aś zachowania swojego psa i czy masz w domu stabilnego, pewnego siebie pupila, czy musicie jeszcze nad tą cechą popracować. Poniżej zebrałam różne ćwiczenia i strategie, które pomogą Twojemu psu poczuć się pewniej i wpłyną pozytywnie na Waszą relację.

Sprawdź czy Twój pies Ci ufa i czuje się przy Tobie bezpiecznie

Zaufanie do opiekuna i poczucie bezpieczeństwa to podstawowa potrzeba, nie tylko psów niepewnych siebie. Niestety nie przychodzi ona sama z siebie i na zaufanie psa trzeba sobie zapracować. W kilku krokach możesz spróbować ocenić jego poziom:

• test dotyku – czy Twój psiak pozwoli Ci dotknąć się w każdą część swojego ciała;
• test zasobów – czy Twój pies dobrowolnie odda Ci coś co jest dla niego cenne – suchy chleb na spacerze, czy ulubioną zabawkę;
• test samotności – czy Twój pies jest w stanie zachować spokój, gdy znikniesz mu z oczu;
• test bezpieczeństwa – czy Twój pies jest w stanie przejść między Twoimi nogami, wejść na Ciebie gdy leżysz, siedzisz, przeskoczyć nad Twoją nogą.

Ważne jest, aby pies wszystkie te rzeczy robił dobrowolnie i bez większego stresu. Możliwe że okaże się, że niestety Twój pies nie czuje się przy Tobie bezpiecznie i komfortowo i nie ma do Ciebie wystarczającego zaufania. Nie martw się! Poniższe wskazówki pomogą Wam wypracować lepszą więź i sprawią, że Twój pies poczuje się pewniej.

Reakcja na sygnały wysyłane przez psa i harmonizacja

Podstawą pracy jest umiejętne odczytywanie sygnałów wysyłanych przez psa i reagowanie na nie. Twój pies musi czuć, że odczytujesz i odpowiadasz na to, co próbuje Ci powiedzieć w różnych, stresujących sytuacjach. Pamiętaj, że spacer jest dla psa, więc schowaj telefon do kieszeni i bacznie przyglądaj się mowie ciała swojego pupila. Zwracaj uwagę na sygnały stresu, na to co wywołuje reakcje takie jak zatrzymywanie się, szczekanie, próbę zmiany kierunku, zwiększone ciągnięcie na smyczy i odpowiednio reaguj. Jeżeli Twój pies szczeka na zbliżającego się psa, robi to ze strachu, pokaż mu że rozumiesz i chcesz mu pomóc – zmień trasę i zwiększ dystans. Dołóż do tego wsparcie socjalne – mów do psa i pocieszaj go spokojnym głosem, możesz nawet kucnąć obok niego i delikatnie pogłaskać go po klatce. Jeżeli wiesz, że Twój pies boi się ruchliwej ulicy, nie zmuszaj go do jej przekroczenia. Jeżeli Twój pies w parku podbiega do innych psów szybko z napiętym ciałem, reaguj wystarczająco wcześnie i odwołuj go, tak aby nie był do tych kontaktów zmuszony.

Harmonizowanie się z psem polega na dostosowywaniu się ruchem do tego co robi pies, gdy idzie w lewo – Ty również ustawiasz się w lewo, gdy się zatrzymuje – Ty także się zatrzymaj, a gdy chce zawrócić – odblokuj mu do tego przestrzeń. Dostosuj także tempo takiego spaceru i nie narzucaj psu niczego (chyba że w grę wchodzi kwestia bezpieczeństwa Twojego pupila). Takie sesje planuj tylko na dużej otwartej przestrzeni, gdzie będzie to rzeczywiście możliwe.

Wybieranie trasy spacerowej

Wiąże się z poprzednim punktem, ale jest bardzo prostym sposobem, aby zapewnić psu poczucie sprawczości, które jest fundamentem pracy nad budowaniem pewności siebie. Pozwalaj psu na wyznaczanie kierunku, gdy tylko pozwala Wam na to otoczenie. Nawet jeżeli okaże się, że będzie to spacer wokół osiedla, który w pierwszej chwili może Ci się wydać nieciekawy, bo przecież zaplanowałeś/aś wyjście do parku – nic nie szkodzi. Twój pies z pewnością poczuje się lepiej mogąc samodzielnie dokonać wyboru skręcania po kolei w dowolną z poszczególnych uliczek.

Zadbaj o nowe doświadczenia

Ważne, abyś dostosował/a ilość i częstotliwość nowych doświadczeń do swojego psa, bo co za dużo to niezdrowo. Możesz jeździć w nowe miejsca, aby pies miał możliwość swobodnej eksploracji, gdzie będzie dużo nowych zapachów, ale możesz wykorzystać także przestrzeń wokół bloku czy domu. Dobrym pomysłem może być trenowanie znanych psu komend na nowych powierzchniach – na trawie, betonie, kamykach. Innym sposobem może być wykorzystanie osiedlowej ławki, pod którą pies będzie musiał przejść naprowadzany smakołykiem, albo ułożenie na niej smakołyków, tak aby pies musiał na nią skoczyć dwoma łapami. Tutaj jest pole dla Twojej kreatywności. Pamiętaj jednak, aby wszelkie nowe aktywności proponować psu w formie zabawy, aby były dla niego atrakcyjne.

Sukcesy małe i duże

Osiąganie sukcesów jest bardzo przyjemne, z pewnością się z tym zgodzisz. Gdy coś Ci się udaje w pracy, w szkole, w domu powoduje to ekscytacje, zwiększa motywację oraz polepsza Twoje ogólne samopoczucie. Dokładnie taki sam mechanizm zachodzi u Twojego psa – osiąganie sukcesów, nawet drobnych – niesamowicie zwiększa poczucie pewności siebie. Tutaj forma nie ma znaczenia, chwal swojego psa, gdy tylko nadarzy się taka okazja, planuj aktywności, które lubi i w których jest dobry – może jest to nauka nowych sztuczek, zabawki interaktywne, maty węchowe, a może świadomie zrezygnował na spacerze z naszczekania na psa sąsiadów zmieniając trasę na spacerze. Wyłapuj takie momenty i solidnie nagradzaj swojego psa słownie, smakiem, czy wspólną zabawą.

Nauka sztuczek

Jak wspomniałam wyżej – odnoszenie sukcesów buduje pewność siebie u psa, a wspólny trening (pamiętaj, że trening zawsze musi być w formie zabawy, aby był efektywny) polepsza dodatkowo Waszą relację. Mogą to być proste sztuczki, albo powtarzanie tych już dobrze znanych psu. Jeżeli Twojemu pupilowi ciężko jest skupić się na zewnątrz, gdzie jest więcej rozproszeń możecie zacząć od sesji w domowym zaciszu.

Zabawa szarpakiem

Szarpanie spełnia potrzeby wynikające z łańcucha łowieckiego wielu ras, a dzięki elementowi rywalizacji sprzyja budowaniu pewności siebie u psa. Oczywiście pamiętaj, aby przestrzegać dwóch najważniejszych zasad: daj psu wygrywać większość zabaw i nigdy nie przeciągaj się w zbyt mocny, agresywny sposób. Jest to także świetny sposób na naukę rezygnacji oraz radzenia sobie z frustracją. Aby dowiedzieć się jak prawidłowo nauczyć psa szarpania zapraszam tutaj.

Nosework i brainwork

Wprowadzenie tego typu aktywności do psiej codzienności da mu poczucie sprawczości. Świetnie sprawdzą się tutaj maty węchowe, czy dedykowane zabawki interaktywne, ale nie tylko. Możesz śmiało rozsypać smaczki na spacerze, w trawie, w korze drzew, lub ukryć je w domu – na dywanie, kanapie, meblach, co będzie świetnym zajęciem w deszczowe dni. Przy tych zabawach mamy połączenie sprawczości z samodzielnością i odnoszeniem sukcesów.

Wsparcie socjalne

Dla każdego psa może to oznaczać co innego i inne wsparcie będzie wymagane w zależności od sytuacji, może to być mówienie do psa spokojnym tonem, kucnięcie i pogłaskanie go po klatce, zatrzymanie się lub zmienienie kierunku spaceru, albo zatrzymanie innego psa, który biegnie w Waszą stronę.

Powrót do strefy komfortu

W niektórych sytuacjach może okazać się najlepszą nagrodą i bardzo podnieść zaufanie Twojego psa do Ciebie. Pamiętaj, żeby nie forsować psa niepewnego siebie, w sytuacjach, które go przerastają. Jeżeli Twój pies boi się tramwajów i zbliżacie się właśnie do przejścia, gdzie na światłach stoi tramwaj, nie namawiaj swojego psa, a już na pewno nie ciągnij go przez pasy na siłę. Zmień trasę – pokaż swojemu psu, że widzisz jego sygnały i reagujesz na nie. W takiej sytuacji zmiana kierunku i powrót do strefy komfortu psa będa dla niego najlepszą nagrodą.

Nauka rezygnacji

Świadoma rezygnacja to najlepsze wzmocnienie w pracy z psem niepewnym siebie, lękliwym. Gdy narzucasz coś psu lub odciągasz go na siłę niczego go nie uczysz, a wręcz przeciwnie, możesz zwiększyć reakcje na dany bodziec, miejsce, sytuację i nasilić tylko reakcję psa. Tu znowu wszystko rozchodzi się o wyłapywanie sygnałów wysyłanych przez psa i odpowiadanie na nie. Możliwe, że gdy z przeciwka zbliża się obcy pies, Twój pupil zaczyna węszyć ziemię, odwraca głowę lub tułów, zerka na Ciebie – to wszystko to sygnały proszące o Twoje wsparcie. Reaguj na nie i pokaż swojemu psu, że go wspierasz i zaproponuj mu np. zmianę kierunku spaceru, tak by nie minąć się frontalnie z obcym psem. Reaguj zanim Twój pies napnie smycz lub zacznie oszczekiwać drugiego psa. Za każdym razem, gdy wyłapiesz świadomą rezygnację psa, nie tylko proponuj psu alternatywę, ale wzmacniaj to zachowanie chwaląc psa.

Trening kooperacyjny

Trening kooperacyjny sprawdza się nie tylko przy zabiegach weterynaryjnych, stanowi świetny sposób pracy z psami, które boją się np. dźwięków lub mają problemy z zakładaniem szelek lub obroży. Świetnie buduje poczucie kontroli i, ponownie, sprawczości. Aby dowiedzieć się więcej czym jest trening kooperacyjny i jak zacząć pracę ze swoim psem zapraszam na mój dwuczęściowy artykuł przygotowany we współpracy z Petsy – cz. I oraz Pethelp – cz. II.

Pamiętaj, aby wszystko robić na psich zasadach, nie forsuj swojego psa, nie przekraczaj jego granic, bądź przy nim, wspieraj i zachęcaj. Najważniejsze bowiem w pracy nad budowaniem pewności siebie jest poczucie bezpieczeństwa i zaufania do opiekuna, poczucie sprawczości, możliwość podejmowania decyzji przez psa, wspieranie jego samodzielności, odnoszenia sukcesów i kolekcjonowanie nowych, pozytywnych doświadczeń.